Onlangs kreeg ik van mijn moeder een compilatie van mm 8 filmpjes van mijn jeugd. De beeldkwaliteit is niet,’ je van het ‘, de volgorde niet helemaal juist, maar ik vind het erg leuk om mezelf als kind te zien. Op een film zie je jezelf door de ogen van een ander. Je ziet opeens dingen van jezelf, waar je je normaal niet van bewust bent. Vergelijk het maar met de vis die er geen weet van heeft dat hij in het water zwemt. In training en coaching land heet dat de blinde vlek. Gedrag van jezelf waarvan je niet in de gaten hebt wat het voor anderen betekent. Daarnaast is er de vrije ruimte; gedrag dat je bewust inzet en waar anderen je vrij op aanspreken. Hoe groter deze ruimte is, hoe beter de communicatie en de samenwerking verloopt. Maar even terug naar de blinde vlek. Deze kun je verkleinen door dat je van de ander reactie krijgt op je gedrag of zoals gezegd, door jezelf terug te zien op een film. En dat kan behoorlijk confronterend en verhelderend zijn, zo heb ik zelf ervaren. In mijn eerste leidinggevende baan hadden we regelmatig vergaderingen met alle managers uit de regio bij elkaar. Ik had het idee dat ik niet veel in te brengen had omdat ik nog jong en onervaren was. Tijdens een training werden we gefilmd tijdens zo’n vergadering en zagen we onszelf later terug. En daar zat ik…In elkaar gedoken en onderuit gezakt, de hele vergadering lang. Niet echt een actieve houding en een houding waarmee je indruk maakt. Ik heb daar veel aan gehad.
Nu maak ik zelf veel gebruik van de camera om mensen te coachen en te trainen We spelen bijvoorbeeld een functionering- of een verkoopgesprek met een acteur en nemen dat op. Dat is eerst even wennen, maar al snel vergeet je de camera. De opnamen worden teruggekeken en geanalyseerd. En dan zijn er vaak opvallende dingen te zien. Weinig open vragen, geen oogcontact; de camera legt het duidelijk vast. Ook ter voorbereiding op een sollicitatiegesprek kan oefenen met de camera heel effectief zijn. Vooral om je bewust te maken van je stemgebruik en non verbale gedrag. Dat deze belangrijk zijn in een gesprek is algemeen bekend. Natuurlijk is een goede inhoudelijke voorbereiding essentieel. Je kunt nog zo’n actieve houding hebben, goed oogcontact maken en een heldere, duidelijke stem hebben, als je je niet verdiept hebt in het bedrijf, de functie en jezelf in relatie tot de functie, dan wordt het een moeilijk verhaal. Maar vaak onderschatten we de invloed van houding, gebaren, mimiek en stem. Het hele gesprek met de handen over elkaar zitten, praten met een hele zachte stem, weinig oogcontact maken, hebben een grote invloed op hoe je overkomt. Je daarvan bewust zijn en dat effectief gebruiken heeft een grote meerwaarde. De meeste mensen voelen zich tijdens een sollicitatiegesprek niet als een vis in het water maar met een goede voorbereiding kom je al een heel eind!
Jacqueline van Vreden
